Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek utracić poczucie czasu podczas pracy nad czymś? Świat wokół przestał istnieć, inne rzeczy stały się nieważne. To nad czym pracowałeś angażowało Cię w pełni, dając poczucie ogromnej satysfakcji, radości i głębokiego sensu? Jeżeli tak, to najprawdopodobniej osiągnąłeś stan flow, czyli uskrzydlenia.
Flow to stan, w którym Twój umysł lub ciało dobrowolnie podejmują wysiłek, aby wykonać trudne zadanie, kiedy wewnętrzna motywacja pcha Cię do działania, ponieważ cieszy Cię samo działanie, dając poczucie robienia rzeczy wartościowej. Stan flow charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem zaangażowania, dostarcza ogromnego zadowolenia, a ze względu na wywoływanie pozytywnych emocji chcesz takie zadania wykonywać ponownie, pomimo niezbędnego wysiłku.
Autorem koncepcji flow jest profesor Mihály Csíkszentmihályi, amerykański psycholog węgierskiego pochodzenia. Stan flow w tłumaczeniu to stan przepływu, niesienie falą czy unoszenie się na wodzie. Według Csíkszentmihályi jest to stan między satysfakcją a euforią. Przepływ następuje wtedy, gdy jest się w pełni skupionym na wykonywanej aktywności, a charakteryzuje się brakiem samoświadomości, utratą poczucia czasu oraz całkowitą wolnością od lęku.
Osiągnięcie stanu uskrzydlenia flow jest stosunkowo łatwe, kiedy angażujemy się z rzeczy związane z naszymi zainteresowaniami i pasjami, jednak osiąganie stanu “flow” w pracy jest trudniejsze, ponieważ zakres zadań, które realizujemy zazwyczaj nie jest zależny od nas.
Czy możesz cokolwiek zrobić, aby praca dodawała Ci skrzydeł? Możesz.
- Poznaj siebie! Czy wiesz co lubisz robić, a czego nie? W czym jesteś dobry, a w jakich obszarach brakuje Ci wiedzy, kompetencji, chęci angażowania się w pewnego rodzaju prace? Jakie są Twoje mocne strony, a jakie obszary wymagają rozwoju? Czy to co robisz jest zgodne z wartościami, które są dla Ciebie ważne?
PORADA: Jeżeli chcesz lepiej poznać siebie oraz swoje mocne strony – dowiedz się więcej o badaniu Style Myślenia, Style Działania FRIS®, które możesz wykonać bezpłatnie w Biurze Karier UAM. FRIS® diagnozuje naturalne emocjonalne predyspozycje i podpowiada, jak najlepiej wykorzystać je m.in. w pracy.
- Wybieraj zadania o odpowiednim stopniu trudności i zgodne z Twoimi kompetencjami. Jak wynika z badań stan flow osiągamy angażując się w prace proporcjonalnie wymagające (trudne) w stosunku do posiadanych umiejętności. Brak wyzwań oraz umiejętności prowadzi do stanu apatii, z kolei brak kompetencji w zetknięciu z dużym wyzwaniem prowadzi do narastania poczucia lęku. Zbyt łatwe zadania powodują nudę, zbyt trudne wprawiają w niepokój.
- Zidentyfikuj przyczynę braku motywacji! Jakiego typu zadania i z kim wolisz wykonywać? Wolisz pracować w zespole, czy też samodzielnie? Chętnie pracujesz z ludźmi, z danymi, czy z maszynami? Czy Twoje zadania są zbyt powtarzalne, czy też ich nadmierna zmienność Cię denerwuje? Być może to chwilowe problemy natury psychofizycznej utrudniają Ci ich wykonywanie?
- Zastanów się, czy masz wszystko, co jest Ci niezbędne do wykonania zadania? Czy wiesz co i jak masz zrobić? Czy i jakie wsparcie możesz otrzymać? Czy otrzymujesz odpowiednią informację zwrotną - jesteś doceniany za dobrze wykonane zadania, a w przypadku problemów proponowane jest wsparcie np. w postaci specjalistycznego szkolenia lub opieki mentora?
- Podejmij działanie! Jeżeli już wiesz, dlaczego nie chcesz wykonywać pewnych zadań, a inne przychodzą Ci z łatwością i wykonujesz je chętnie - zastanów się, jakie zmiany możesz zaproponować. Być może w Twoim otoczeniu jest ktoś, kto chętnie zamieni się z Tobą zakresem pewnych obowiązków, które są dla was obojga uciążliwe. Nie cierpisz zestawień, tabel, sprawozdań? Rozejrzyj się, kto jest w tym dobry i sprawdź, które zadania mógłbyś realizować za niego. Przygotujcie konkretną propozycję zmian dla przełożonego.
- Nie bój się rozmowy ze swoim przełożonym! Świadomy przełożony wie, że zmotywowany pracownik, osiągający satysfakcję z wykonywanych zadań = firma z wyższą wydajnością, lepszymi opiniami wśród klientów, a zatem i wyższymi zyskami.
Wyniki badań, które wskazują na pozytywne strony stanu flow, to Twoje argumenty:
- większa produktywność i wydajność,
- wyższy poziom kreatywności,
- bycie bardziej twórczym,
- radość i satysfakcja z pracy,
- zwiększenie poczucia pewności siebie (zrealizowanie trudnego zadania umacnia nas w przekonaniu, że z kolejnymi również sobie poradzimy),
- obniżenie poziomu stresu (gdy zadania nie przekraczają naszych możliwości, a satysfakcja z pracy jest duża, nie doświadczamy niepokoju i zdenerwowania).
Na pierwszy rzut oka wszystko to wygląda dobrze i rzeczywiście możesz zrobić dużo, aby osiągać satysfakcję z wykonywanych zadań. Nie zawsze możesz dokonać radykalnych zmian – nadal decyzje podejmuje Twój przełożony, jednak zawsze warto z nim rozmawiać. W życiu nie istnieją sytuacje idealne, kiedy każde z wykonywanych zawodowo zadań prowadziłoby do osiągania stanu flow. Świadomość tego faktu to mniejsze rozczarowanie.
I na koniec rada … połknij tę żabę!
Pamiętaj, aby tym mniej lubianym zadaniom (żabom) również poświęcać swoją uwagę, czas i skupienie, realizować je jak najlepiej potrafisz poszukując w nich usprawnień i zmian, które choć trochę załagodzą poczucie przytłoczenia. W ich sprawniejszej realizacji mogą pomóc metody planowania, zarządzania czasem i priorytetyzacji zadań (np. Metody ABCD, matryca Eisenhowera, metoda MoSCoW itd.).
Jedna z nich to połykanie żaby - czyli planowanie zadań najtrudniejszych dla nas, najchętniej odkładanych jako jednych z pierwszych do realizacji danego dnia. Z pewnością jako dziecko nie raz słyszałeś pijąc niedobry syrop - połknij i po kłopocie. Z żabą ma być podobnie. Rano ustal listę rzeczy do zrobienia danego dnia a następnie ustal priorytety – czyli żaba/y na początek listy lub jako jedne z pierwszych tego dnia. Łatwiej poradzisz sobie z trudnym zadaniem, ponieważ jesteś wypoczęty, myślisz jaśniej i masz wyższy poziom energii, a po połknięciu żaby zostaną Ci już do wykonania zadania łatwiejsze oraz przyjemniejsze.