„Ludzie mają tendencję do narzucania sobie niepotrzebnych granic. Tak ma być, bo tak mi powiedziano. A tymczasem jeśli znajdziemy odwagę, by myśleć bez ograniczeń, to nasz potencjał okaże się ogromny" Karolina Sulej
Czy wiedziałaś/eś o tym, że planowanie kariery zaczyna się już we wczesnym dzieciństwie? Dziecięce zabawy w strażaków, policjantów, aktorki, piosenkarki i lekarzy to nic innego, jak przygotowywanie się do życia zawodowego. Oznacza to, że Twoja przyszłość w edukacji i pracy zaczyna się od Ciebie. By podejmować trafne decyzje na drodze rozwoju szkolnego oraz zawodowego warto poznać swoje talenty, mocne i słabe strony, a także ograniczenia, nad którymi będziesz pracować. Ważne są również Twoje zainteresowania, umiejętności, kompetencje oraz potencjał.
ETAPY PROJEKTOWANIA KARIERY:
- ODKRYWANIE SIEBIE.
- POZNANIE ŚWIATA PRACY.
- PLANOWANIE I OKREŚLENIE CELÓW.
- DZIAŁANIE.
Dzisiaj skupimy się na części pierwszej ...
1. ODKRYWANIE SIEBIE.
Poznanie swoich zainteresowań, talentów i potencjału ma ogromny wpływ na nasze życie edukacyjne i zawodowe. Przy analizowaniu swojej osobowości, warto brać pod uwagę własne przemyślenia, ale również informacje zwrotne pochodzące z otoczenia. Nasza samoocena powinna być adekwatna do nabytych umiejętności, zasobów i talentów, a przy tym nie naruszać poczucia własnej wartości. Oznacza to, że istotne jest by swoje kompetencje oceniać adekwatnie do rzeczywistości (nie zaniżać ani nie zawyżać ich poziomu), ale pamiętać jednocześnie o tym, że jesteśmy wartościowymi ludźmi bez względu na posiadane umiejętności.
Czy potrafisz odpowiedzieć na pytania:
- Jakie są Twoje charakterystyczne cechy?
- Jakich umiejętności Ci brakuje?
- Co umiesz robić dobrze?
- Co wychodzi Ci gorzej?
- Za co chwalą Cię inni?
- Czego powinieneś/powinnaś unikać?
- Jakie słabe strony spostrzegają u Ciebie inni ludzie?
- Co lubisz robić?
- Czy chciałbyś/chciałabyś robić coś lepiej?
- Jakie są Twoje wady i zalety?
Istotną kwestią w poznawaniu siebie i planowaniu dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej jest umiejętność dostrzegania oraz doceniania swoich kompetencji. Praca na potencjale przynosi znacznie lepsze efekty niż skupianie się na deficytach.
W kontekście projektowania kariery warto przeanalizować również inne kwestie swojego charakteru. Zastanów się jak sobie radzisz z:
- ludźmi i kontrolą emocji w relacjach z nimi,
- organizacją pracy i wykorzystaniem czasu,
- wykonywaniem poleceń,
- złym humorem i impulsywnością,
- zaangażowaniem w nieciekawe działania, niezgodne z Twoim usposobieniem.
Zainteresowania i talenty:
Niemniej ważna jest świadomość swoich uzdolnień, którymi również powinniśmy kierować się w wyborze przyszłego zawodu. Nasze talenty wpływają na osiąganie lepszych efektów i rezultatów działań oraz większej motywacji przy ich podejmowaniu. Uzdolnienia są podstawą zainteresowań, które powodują, że nasza praca staje się łatwiejsza.
6 grup zainteresowań zawodowych:
- Techniczne (typowe dla realistycznego typu osobowości): naprawy, majsterkowanie, budowanie, instalowanie, montaż).
- Naukowe (typowe dla badawczego typu osobowości): obserwowanie, analizowanie, rozwiązywanie problemów, wykonywanie eksperymentów i doświadczeń, poszukiwanie informacji.
- Urzędnicze (typowe dla konwencjonalnego typu osobowości): opracowywanie danych, wykonywanie zestawień, sporządzanie dokumentów, przygotowywanie opracowań.
- Artystyczne (typowe dla artystycznego typu osobowości): taniec, aktorstwo, gra na instrumencie, fotografia, występowanie przed ludźmi.
- Społeczne (typowe dla społecznego typu osobowości): psychologia, kontakty z ludźmi, przekazywanie i wyjaśnianie, wspieranie, udzielanie pomocy, uczenie, wpływanie na innych.
- Przedsiębiorcze (typowe dla przedsiębiorczego typu osobowości): polityka, praca z innymi ludźmi, przewodzenie, organizowanie spotkań, realizacja projektów.
Najlepszą dla Ciebie pracą, zawodem i karierą będzie ta, w trakcie której skutecznie wykorzystasz swoje umiejętności w preferowanej branży i w otoczeniu najbardziej Ci sprzyjającym. Idź za głosem swoich zainteresowań, pasji i fascynacji. Dla pracodawcy liczą się Twoje umiejętności, czyli co potrafisz zrobić niezależnie od dyplomów i wiedzy, którą posiadasz.
Już sposób, w jaki ubiegasz się o pracę/staż świadczy o tym jak będziesz wykonywał swoje obowiązki. Twoim zadaniem jest pokazać swój model pracy, gdy już ją zdobędziesz. Jeżeli jesteś pracowity/a i dociekliwy/a, to lepiej to pokaż, niż o tym mów, np. skrupulatnie zbierz wszystkie informacje nt. firmy i zaskocz przyszłego pracodawcę zorientowaniem w temacie. Kiedy zapyta Cię co umiesz robić i skąd o tym wiesz (przecież nigdy jeszcze nie pracowałeś), przełóż swoją wiedzę, osiągnięcia i zainteresowania na umiejętności, które dzięki nim wytworzyłeś/aś i zdobyłeś/aś. Zamiast lubię grać w piłkę nożną, powiedz, że gra w drużynie piłkarskiej Twojej szkoły pozwoliła Ci nabyć umiejętność współpracy i współdziałania z innymi.
Przy wyborze przyszłej profesji kieruj się również systemem własnych wartości. Wybieraj pracę taką, która będzie zgodna z Twoją naturą i nie wywoła wewnętrznego konfliktu.
Za dwa tygodnie zapraszamy Cię do kolejnej części artykułu, w której omówione zostaną: poznanie świata pracy, planowanie i określanie celów oraz działanie!