Planując swoją ścieżkę kariery powinieneś najpierw poznać siebie. Ucząc się i podejmując różnorodne działania poznajesz swoje talenty, mocne strony, zainteresowania, kompetencje, predyspozycje zawodowe, ale również ograniczenia. Jest jeszcze jeden bardzo ważny element, który warto wziąć pod uwagę przy wyborze swojego obszaru zawodowego – są to WARTOŚCI.
Chociaż filozofowie zajmują się tym zagadnieniem od tysiącleci, trudno jest jednoznacznie określić, czym tak naprawdę są wartości. Jest to nadal pojęcie abstrakcyjne, a określenie tych, którymi chcesz się kierować w życiu zawodowym jest niezwykle ważne, ponieważ może stanowić zarówno źródło przyszłych sukcesów, jak i złych wyborów.
Praca zgodna z Twoimi wartościami przynosi satysfakcję, umożliwia osiąganie stanu flow (artykuł o nim znajdziesz tutaj) oraz pozwala na zachowanie równowagi pomiędzy życiem prywatnym, a zawodowym.
Znajomość hierarchii wartości, na których chcesz budować swoją ścieżkę zawodową, jest pomocna podczas podejmowania decyzji, nie tylko zawodowych:
- ułatwia stawianie sobie celów oraz ich realizację, gdyż są spójne z Twoimi potrzebami,
- ułatwia wybór ścieżki zawodowej (bogactwo dla siebie, czy pomoc innym?),
- pomaga ocenić przyszłego pracodawcę (jak długo wytrzymasz w firmie, której hierarchia wartości jest całkowicie odmienna od Twojej? Jaka będzie Twoja motywacja do pracy?),
- pozwala podejmować trudne decyzje (wybrać wyjazd integracyjny w pracy, czy pojechać na ślub przyjaciela?),
- itd.
Jednym z naukowców badających motywację do pracy, w tym kwestię wartości w życiu, był Edgar H. Schein. Ten amerykański psycholog wyróżnił i opisał 8 głównych grup czynników, nazywając je kotwicami kariery, rozumianych jako kombinacja postrzeganych przez daną osobę własnych obszarów kompetencji, motywacji i wartości odnoszących się do wyborów zawodowych. Innymi słowy - w zależności od tego, co jest dla nas ważne, dążymy do pełnienia różnych ról zawodowych:
- Profesjonalizm, rozwój - rola eksperta w swojej dziedzinie.
- Przywództwo, kierowanie innymi – role managera, kierownika, lidera.
- Autonomia i niezależność - rola samodzielnego specjalisty, odpowiedzialnego za swoją pracę.
- Bezpieczeństwo i stabilizacja – rola pracownika, ceniącego przewidywalność w pracy.
- Kreatywność i przedsiębiorczość - rola innowatora diagnozującego problemy i proponującego ich innowacyjne rozwiązanie.
- Usługi i poświęcenie dla innych – rola pracownika niosącego pomoc innym, nadająca sens życiu i wnosząca wartość do otoczenia.
- Wyzwanie, pokonywanie trudności – rola pracownika poszukującego gotowego do pozytywnej rywalizacji, mierzącego się z wyzwaniami.
- Styl życia – rola pracownika ceniącego równowagę między różnymi aktywnościami w życiu, w szczególności między życiem zawodowym i prywatnym.
Warto powracać do określania hierarchii na różnych etapach swojego życia i kariery zawodowej, ponieważ nie jest to układ stały.
A teraz zastanów się co jest dla Ciebie ważne teraz - skorzystaj z przygotowanego przez nas ćwiczenia - Koło Wartości (arkusz do pobrania na dole strony). Wybrane wartości, które możesz rozważyć to: rodzina, sukces zawodowy, profesjonalizm, niezależność, odpowiedzialność, misja, komfort, szacunek, miłość, przyjaźń, twórczość, tolerancja, duchowość, wolność, rozwój osobisty, przygoda i wiele innych.